Feestdagen; je houdt ervan of niet. Zelf behoor ik tot de eerste categorie. Met kerst staat er een (het liefst) grote blauwspar in de woonkamer, voorzien van ballen in alle kleuren van de regenboog. En met Pasen mag de paastak, voorzien van een vrolijke, onsamenhangende verzameling eitjes, kuikentjes en konijntjes, niet ontbreken.
Volgens de christelijke traditie wordt met Pasen de dood (op Goede Vrijdag) en de wederopstanding van Jezus Christus gevierd. Als kind vond ik het wel lastig om dit gegeven te rijmen met eieren verven. Dus hoe zit het nou eigenlijk?
Pasen zoals we dat nu kennen is een gekerstend lentefeest. De elementen (eieren, de haas, het paasvuur) zijn een verzameling van gebruiken en symbolen die al eeuwen mee gaan. Van de Babyloniërs tot de Romeinen en van de Germanen tot de Kelten; allemaal waren ze maar wat blij dat de winter weer voorbij was.
Na de eerste volle maan in de lente, wilden onze verre voorouders de akkers en de veestapel voorzien van levenskracht en vruchtbaarheid. Daar komt het ei in beeld! Al vanaf de prehistorie is het ei bij uitstek het symbool van onzichtbare levenskracht en het begin van alles. Ook werden er magische krachten aan toegeschreven, bijvoorbeeld met betrekking tot vruchtbaarheid. De boeren mengden eierschalen met het te zaaien zaad, zodat het een flinke oogst zou opleveren. Het kleuren van paaseieren heeft eveneens een heidense achtergrond; door iets te beschilderen werden de magische krachten erin ontketend.
Het voorjaar werd dus feestelijk onthaald, bijvoorbeeld ook door het ontsteken van lentevuren en het in huis halen van groen (de paastak). Inspelend op het menselijk verlangen om te feesten, ging de kerk Christus’ verrijzing vergelijken met de betekenis en invulling van deze lentefeesten; de overwinning van het licht op de duisternis. Het Paasfeest was geboren.
De term Pasen kan overigens komen van het Syrisch-Arabische Passah, wat staat voor springen, huppelen en dansen. Dat verklaart in ieder geval het blije gedrag van de lammetjes in de wei.
Vrolijk Pasen!
(Bronvermelding: Lang leve Wikipedia en het boek Een jaar vol feesten van Bart Lavrijs)
